Պատմության մեջ այսօրը նշանավոր է նրանով, որ ռուս գրող Լև Տոլստոյը հրաժարվեց Նոբելյան մրցանակից։ Այս պատմությունը բավականին ուշագրավ է։ Ի տարբերություն մյուս հրաժարվողների՝ նա ընդհանրապես նույնիսկ պաշտոնական դափնեկիր չդարձավ, քանի որ նախօրոք ձեռնարկեց բոլոր հնարավոր միջոցները այս իրավիճակը կանխելու համար։
1906 թվականին Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիան նրան առաջադրել է մրցանակի համար։ Գրողը ծայրահեղ բացասական արձագանքեց և անմիջապես նամակ գրեց Արվիդ Էռնեֆելդին.

«Եթե դա տեղի ունենար, ինձ համար շատ տհաճ կլիներ հրաժարվելը, և, հետևաբար, խնդրում եմ Ձեզ՝ եթե Շվեդիայում, կապեր ունեք, փորձեք համոզվել, որ ինձ այս մրցանակը չշնորհեն: Միգուցե անդամներից մի քանիսին ճանաչում եք, գուցե գրեք նախագահողին՝ խնդրելով չհրապարակել»։

Այս մերժման պատճառը Տոլստոյի անձնական համոզմունքներն էին, նրա ասկետիզմը, թե կյանքի իրական արժեքները ոչ մի կերպ կապված չպիտի լինեն նյութական կողմի հետ: Այդ մասին են վկայում գրողի բազմաթիվ հայտարարությունները, հրապարակումները, նամակներից հատվածները։ Օրինակ, դրանցից մեկում Տոլստոյը գրում է, որ «Նոբելյան» փողերի մերժումը իրեն փրկել է «դրանք կառավարելու մեծ դժվարությունից», քանի որ ցանկացած փող «միայն չարիք կարող է բերել»։