Գլխացավի փոխարեն գլուխն են կտրում․ քաղաքացիները տուգանքները չեն կարողանա բողոքարկել

Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում՝ e-draft.am-ում հանրային քննարկման է ներկայացվել «Վարչական դատավարության օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որով առաջարկվում է վերացնել վիճարկման հայցի դեպքում վարչական ակտը կասեցնելու հետևանքների և պարտավորեցման, գործողության կատարման և ճանաչման հայցերի դեպքում հայցի ապահովման միջոց կիրառելու՝ տարբերակված մոտեցումը և Օրենսգրքով նախատեսված բոլոր հայցատեսակների դեպքում սահմանել հայցի ապահովման միջոց կիրառելու հնարավորություն:

Փաստացի սա նշանակում է, որ եթե տնտեսվարողները, վարորդները և այլոք վարչական մարմնի կողմից տուգանվեն ու մտադիր լինեն դատարանում վիճարկել այդ որոշումը, ապա ստիպված են լինելու վճարել տուգանքը, որը կվերադարձվի միայն այն դեպքում, երբ դատարանը նրանց բողոքը կբավարարվի։ Գործող իրավակարգավորումների դեպքում եթե քաղաքացին դիմում է դատարան, ապա վարչական ակտի կիրառումը կասեցվում է, և նա տուգանքը վճարում է միայն այն դեպքում, երբ բողոքը մերժվում է։

Oragir.News-ի հետ զրույցում իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանն այս նախաձեռնությունը խայտառակություն որակեց՝ համոզմունք հայտնելով, որ սա բողոքարկման հնարավորությունը զրոյացնում է։ Ըստ նրա՝ այս նախաձեռնությունն իրավաբանության ամենաֆունդամենտալ սկզբունքները խաթարում է, քանի որ անձին այսկերպ ստիպում են չբողոքարկել․

«Դրա պատճառն իրականում այն է, որ շատ մեծ է այն գործերի թիվը, երբ դատարանը վերացնում է, բեկանում է տուգանքի որոշումները, քանի որ կա՛մ ապօրինություններ են տեղի ունեցել, կա՛մ ընթացակարգերը պահված չեն լինում։ Իրականում բազմաթիվ դեպքեր են լինում, երբ մարդկանց օբյեկտիվորեն սխալ են տուգանած լինում։ Այդ ամենի պատճառով փորձում են գլխացավը բուժելու փոխարեն գլուխը կտրել։ Այսպես ես կմեկնաբանեմ, այլ մեկնաբանություն ես չեմ պատկերացնում։ Կարճ ասած՝ սա խայտառակություն է»։

Ռուբեն Մելիքյանի խոսքով՝ երբ քաղաքացին տուգանքը վճարած է լինում, բողոքարկումն արդեն անիմաստ է դառնում։ «Բացի այդ, հաղթանակի դեպքում էլ գումարը հետ վերցնելու համար մարդը պետք է ժամանակ ծախսի, ջանքեր գործադրի և այլն։ Ընդ որում, սա առաջին դեպքը չէ, արդեն իսկ այս ուղղությամբ մի շարք քայլեր ձեռնարկվել են․ ժամանակին պետական տուրք չկար, բայց հիմա բողոքարկման համար պետական տուրք է նախատեսված։ Այսինքն՝ այս իշխանությունները գնալով ամեն ինչ անում են, որ մարդիկ չբողոքարկեն տուգանքի որոշումները»,- կարծում է նա։

Oragir.News-ի հարցին՝ աշխարհի որևէ այլ երկրում նման պրակտիկա կա՞, քանի որ նախագծում հղում է կատարվում Գերմանիայի, Ուկրաինայի, Մոլդովայի և Բուլղարիայի փորձին՝ Ռուբեն Մելիքյանը պատասխանեց՝ չի բացառում, որ նման փորձ կարող է լինել, սակայն վստահ է, որ դրա կողքին կա նաև հակառակ փորձը։ Ըստ նրա՝ Հայաստանում այլ երկրներից լավ կարգավորումները վերցնելու փոխարեն, վատ կարգավորումներն են վերցնում։

«Եթե հիմա Հայաստանը դա ընդունի, մեկ այլ երկիր էլ իր օրենսդրությունը չարեփոխելու համար կբերի այլևս Հայաստանի օրինակը։ Ես չեմ կարծում, որ մենք պետք է հիմք ընդունենք այն հանգամանքը, որ ինչ-որ մի երկիր նման կարգավորում է սահմանել։ Առողջ բանականությունն ավելի կարևոր է, քան որևէ այլ երկրի փորձը»,- շեշտեց նա։

Ռուբեն Մելիքյանը հավելեց՝ Հայաստանի քաղաքացիները պետք է իմանան, որ սա հերթական փորձն է՝ իրենց ապօրինի տուգանքները բողոքարկելու հնարավորությունից զրկելու համար։

Դավիթ Գույումջյան