Շեքսպիրի «Առաջին ֆոլիո»-ն տպագրվել է 1623-ին՝ նրա մահից յոթ տարի անց:
Չորս հարյուր տարի առաջ Ուիլյամ Շեքսպիրի մի խումբ հավատարիմ ընկերներ ձեռնամուխ եղան նրա ամբողջական գործերը մեկ հատորի մեջ ի մի բերելու բարդ մարտահրավերին: Անհայտ է, թե դա սիրո ու հարգանքի դրսևորում էր, թե փող աշխատելու միջոց, բայց եթե չլիներ այս տպագրությունը, Շեքսպիրի պիեսների կեսը կանհետանար։ Եվ հիմա՝ չորս դար անց, «Առաջին ֆոլիո»-յի հանրային և մասնավոր սեփականատերերը հանրամատչելի կդարձնեն իրենց օրինակները Մեծ Բրիտանիայում և Իռլանդիայում։
Հայտնաբերված 235 օրինակներից հինգը պահվում է բրիտանական գրադարանում, բայց միայն 56-ն են ամբողջական, մյուս օրինակներում բացակայում են բնօրինակ էջերից մի քանիսը:
Շեքսպիրի օրոք պիեսները գրվում էին ներկայացման համար և հազվադեպ էին տպագրվում, ինչի հետևանքով դրանցից շատերը կորել էին։ Բայց 1616-ին, երբ Շեքսպիրը մահացավ 52 տարեկանում, նրա ընկեր և մրցակից Բեն Ջոնսոնը հրապարակեց Շեքսպիրի բանաստեղծությունների և պիեսների ժողովածուն՝ ֆոլիո ձևաչափով։
Շեքսպիրի երեք համախոհներ “King’s Men” դերասանական ընկերությունից՝ Ջոն Հեմինգեսը, Հենրի Կոնդելը և Ռիչարդ Բերբիջը, սկսեցին աշխատել նրա պիեսների հավաքածուի վրա։ Տպագրվել էր տասնութը, բայց կար ևս 18-ը, որոնց ձեռագիր օրինակներն էին պահվում կամ հուշագրային գրքերը:

Եռյակը խմբագրած սցենարները տարել է հեղինակավոր տպարան, որտեղ գրաշարները դրանք պատճենել են մետաղական տառատեսակով։ Բազմաթիվ սխալներ են թույլ տրվել, բայց քանի որ թուղթը շատ թանկ էր, սխալները չուղղվեցին։ «Առաջին ֆոլիո»-ի տիտղոսաթերթում Շեքսպիրի դիմանկարն էր։
Տպագրվել է «Առաջին ֆոլիո»-ի 700-750 օրինակ։ Գնորդները հիմնականում եղել են խելամիտ և հարուստ թատերասերները։
Բրիտանական գրադարանն այս տարի ցուցահանդես կանցկացնի։ Նկարահանվում է նաև գեղարվեստական ֆիլմ Ռիչարդ Բինի և Քլայվ Քոլմանի սցենարով: Հաջորդ ամիս լույս կտեսնի երկու գիրք՝ «Շեքսպիրի առաջին ֆոլիոյի ստեղծումը» և «Շեքսպիրի առաջին ֆոլիոն. խորհրդանշական գրքի չորս դարերը», երկուսն էլ՝ Օքսֆորդի համալսարանի շեքսպիրագիտության պրոֆեսոր Էմմա Սմիթի կողմից:
Այս տարի նախատեսված են միջոցառումներ Մեծ Բրիտանիայում և Իռլանդիայում, ներառյալ Բրիտանական գրադարանի ցուցահանդեսը, որը նվիրված է Շեքսպիրի ամբողջական աշխատանքների առաջին հրատարակության 400-ամյակին:
Արմինե Մուրադյան