Իրանը մտահոգված է Իրաքում ամերիկյան 18 ռազմաբազաների առկայությամբ․ փորձագետ

Իրանի տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Հասան Հանիզադեն հայտարարել է, որ ահաբեկչության տարբեր ձեւերի դեմ պայքարում Իրանի եւ Իրաքի միջեւ համագործակցության ամրապնդումն ու ընդլայնումը վերջին շաբաթների ընթացքում երկու կողմերի դատական մարմինների եւ անվտանգության ծառայությունների բարձրաստիճան պաշտոնյաների կողմից քննարկված կարեւորագույն ուղղություններից մեկն է:

Իրանական IRNA լրատվական գործակալության արտաքին քաղաքականության հարցերով թղթակցին տված հարցազրույցում Հանիզադեն ասել է ՝ «հաշվի առնելով, որ իրաքյան կողմը պետք է հավատարիմ մնա անցյալ տարի Իրանի և Իրաքի միջև ստորագրված անվտանգության համաձայնագրին, վերջին շաբաթներին մենք ականատես ենք եղել Իրանի և Իրաքի անվտանգության և դատական համակարգի բարձրաստիճան պաշտոնյաների այցերին և հանդիպումներին»:

Նա ասել է, որ Իրանն ու Իրաքը մշակել են համատեղ անվտանգության համաձայնագրի նախագիծ ՝ սահմանները վերահսկելու, ահաբեկչական և անջատողական խմբավորումների մուտքը Իրանի տարածք արգելելու համար, որը մինչ օրս իրականացնում է Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը, սակայն փաստերը վկայում են այն մասին, որ Իրաքի պաշտոնյաները լուրջ չեն ընդունել համաձայնագրի կատարումը:

Տարածաշրջանային հարցերով այս փորձագետը հայտարարեց, որ «գործող համաձայնագիրը համարվում է Իրանի և Իրաքի միջև անվտանգության ռազմավարություն», և հավելեց. «Ըստ այդ համաձայնագրի, անջատողական ահաբեկչական խմբավորումները պետք է հեռացվեն և զինաթափվեն երկու երկրների սահմաններից, հատկապես՝ Իրաքի հյուսիսում, և վերջապես, նրանք պետք է արտաքսվեն Իրաքից կամ դրվեն ՄԱԿ-ի լիակատար վերահսկողության ներքո»:

Հանիզադեն ասել է. «մեկ այլ խնդիր է Ղասեմ Սոլեյմանիի և Աբու Մահդի ալ-Մուհանդիսի սպանության գործը, և հաշվի առնելով, որ Սոլեյմանին համարվում էր Իրաքի կառավարության հյուրը, և որ կառավարությունը պատասխանատու էր նրա կյանքը պահպանելու համար, Բաղդադը պետք է դատի տա ահաբեկչական գործողությունն ԱՄՆ-ում և պաշտոնական բողոք ներկայացնի Վաշինգտոնի դեմ միջազգային ֆորումներում»:

Նա ասել է, որ «ահաբեկչության տարբեր ձեւերի դեմ պայքարում Իրանի եւ Իրաքի միջեւ համագործակցության ամրապնդումն ու ընդլայնումը վերջին շաբաթների ընթացքում երկու կողմերի դատական մարմինների եւ անվտանգության ծառայությունների բարձրաստիճան պաշտոնյաների միջեւ երկխոսության եւս մեկ ուղղություն էր: Հաշվի առնելով, որ երկու երկրների միջև գոյություն ունի 1400 կմ ընդհանուր սահման, իրանական կողմը կոչ է անում իրաքյան կողմին ավելի լուրջ ուշադրություն դարձնել ընդհանուր սահմանների անվտանգության ապահովմանը և թույլ չտալ ահաբեկչական խմբավորումներին օգտագործել իրաքյան տարածքը Իրան ներթափանցելու և ոչ անվտանգ միջավայր ստեղծելու համար»:

Եզրափակելով տարածաշրջանային հարցերով փորձագետը նշել է, որ Իրաքում ամերիկյան տասնութ ռազմակայանների առկայությունը Իրանի Իսլամական Հանրապետության մոտ որոշակի մտավախություններ է առաջացնում իր ազգային անվտանգության ապահովման տեսանկյունից, քանի որ ամերիկացիներն այդ ռազմակայաններն օգտագործում են տարածաշրջանում ոչ անվտանգ միջավայր ստեղծելու համար:

Հաղորդագրության համաձայն, ամսվա կեսին Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Աքբար Ահմադանն այցելել է Իրաք եւ հանդիպումներ ունեցել երկրի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ։

Իրանի եւ Իրաքի միջեւ ռազմավարական հարաբերությունները շատ լայն են քաղաքականության, անվտանգության, ռազմական, առեւտրային եւ մշակութային տարբեր ոլորտներում, եւ երկու կողմերի Գերագույն առաջնորդների կամքն է բարձրացնել նրանց միջեւ համագործակցության եւ փոխգործակցության մակարդակը:

Իրանի և Իրաքի ընդհանուր տեսակետները տարածաշրջանային և միջազգային բազմաթիվ խնդիրների վերաբերյալ հանգեցրել են նաև երկու երկրների մերձեցմանը և տարբեր ոլորտներում համագործակցությանը, ներառյալ կայունության և անվտանգության հաստատումը համագործակցության տեսքով ՝ «ահաբեկչության և թմրանյութերի դեմ պայքարի» տեսքով, ինչը օգուտ կբերի երկու երկրներին և, իհարկե, ամբողջ տարածաշրջանին:

Անվտանգության ոլորտում համատեղ համագործակցության երկու կողմերի համատեղ խնդիրներից մեկը «անվտանգության համաձայնագրի» դրույթների կատարումն է, որը երկու կողմերի միջև գոյություն ունի անցյալ տարվանից , ըստ որի ՝ ահաբեկչական և անջատողական խմբավորումները, որոնք երկար տարիներ ներկա են Հյուսիսային Իրաքի տարածքում, պետք է հեռանան: Այս համաձայնագրով նախատեսվում է, որ Հյուսիսային Իրաքի տարածքում գտնվող ահաբեկչական խմբավորումները և անջատողական խմբավորումները պետք է հեռանան ընդհանուր սահմաններից, զինաթափումն ավարտելու և Միավորված ազգերի կազմակերպության վերահսկողության տակ գտնվող ճամբարներում բնակություն հաստատելու համար ' նրանց արտաքսման կամ վերահսկողության պայմաններ ապահովելու համար:

Բացի այդ, «թմրանյութերի դեմ պայքարը, ընդհանուր սահմանների լիակատար անվտանգության ապահովումը, հանցագործների եւ ահաբեկիչների փոխանակումն ու արտահանձնումը» համատեղ դատական համակարգի եւ անվտանգության ոլորտում Իրանի եւ Իրաքի միջեւ համագործակցության այլ ուղղություններ են: