Ռուբեն Վարդանյանի նկատմամբ Բաքվի թշնամանքը հասկանալի է. նրա շնորհիվ Արցախը կարողացավ դիմանալ

Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալությունը և Բաքու տեղափոխումը շարունակում է մնալ միջազգային հեղինակավոր լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում։ Ամերիկյան հեղինակավոր ֆինանսատնտեսական Forbes հանդեսը «Ինչի՞ վրա է ծախսել գումարներն ահաբեկչության ֆինանսավորման մեջ մեղադրվող Ռուբեն Վարդանյանը» խորագրով հոդվածում կազմել է այն հիմնական բարեգործական նախագծերի ընտրանին, որոնց վրա գումար է ծախսել Վարդանյանը։

Պարբերականը հիշեցնում է, որ Արցախի պետնախարարի պաշտոնում նշանակվելուց 1 ամս անց Ադրբեջանում հայտարարեցին, որ նրա ներկայությունից «տուժում տեղի բնակչությունը, և որքան շուտ նա հեռանա Արցախից, այնքան լավ կլինի բոլորի համար»։ Բացի այդ նշվում է, որ Վարդանյանի նշանակման հետ գրեթե միառժամանակ արգելափակվեց Արցախը Հայաստանի հետ կապող Լաչինի միջանցքը, որը տևեց մինչև 2023 թվականի սեպտեմբերը, երբ դադարեցվեց ճանաչված հանրապետության գոյությունը, իսկ տեղի բնակչությունը հարկադրաբար տեղափոխվեց Հայաստան։

Forbes-ն ուշադրություն է հրավիրում այն բանին, որ անձամբ Վարդանյանի նկատմամբ Ադրբեջանի թշնամական վերաբերմունքը միանգամայն հասկանալի է. նրա օգնության շնորհիվ Արցախը կարողացավ դիմանալ շրջափակման ժամանակ։ 2022 թվականին նրա մասնակցությամբ հիմնադրվել է «Մենք ենք մեր սարերը» տարածքային զարգացման գործակալությունը։ Գործակալության միջոցով Վարդանյանի ընտանիքի միջոցներով և դոնորների նվիրատվություններով (մոտ 450.000 ԱՄՆ դոլար) գնվել և Արցախի բնակիչներին բաժանվել է ավելի քան 187 տոննա սննդամթերք։ Գործակալության միջոցով ևս 96 տոննա ստացվել է անվճար։ Բացի այդ՝ ձեռք են բերվել ջրամատակարարման և ջեռուցման համակարգեր՝ ընդհանուր 187,000 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ, մոտ 110,000 ԱՄՆ դոլար ծախսվել է գյուղաբնակների համար առաջնային բուժօգնության շարժական խմբերի ստեղծման վրա, ներառյալ էլեկտրական մեքենաներ գնելը: Եվ մոտ 172,000 դոլար ծախսվել է մինչև 10 տարեկան 12,000 երեխաների համար ամանորյա նվերներ գնելու համար:

Ինչպես Forbes-ին հայտնել են Ռուբեն Վարդանյանի հիմնադրած IDeA հիմնադրամից, նրա ընտանիքը և գործընկերները 2001-2023 թվականներին ավելի քան 700 միլիոն դոլար են ներդրել Հայաստանում և Լեռնային Ղարաբաղում: Բացի Հայաստանի տնտեսական զարգացման ներդրումներից, խոշոր գումարներ են հատկացվել արդասիրական նախաձեռնություններին,մշակույթի և պատմամշակութային ժառանգության պահպանման ծրագրերին և բազմաթիվ այլ նախագծերի։

Հաղորդվում է, որ Վարդանյանը 8 մլն դոլարի ներդրում է կատարել Լեռնային Ղարաբաղում։ Նա սկսել է օգնել չճանաչված հանրապետությանը այնտեղ տեղափոխվելուց շատ առաջ։ 2008 թվականին նրա նախաձեռնությամբ իրականացվեց «Մեծ արցախյան հարսանիք» նախագիծը, երբ մոտ 700 զույգ միաժամանակ ամուսնացան։ Բացի այդ, Վարդանյանը եղել է 232 նորապսակ զույգերի, իսկ ավելու ուշ այս ամուսնությունների արդյունքում ծնված 428 երեխաների կնքահայրը։ Վարդանյանի մասնակցությամբ 2017 թվականին վերականգնվել է Մուշկապատ գյուղի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, իսկ 2019 թվականին ավարտվել է Շուշի քաղաքի Գոհար տիկնոջ վերին մզկիթի վերականգնումը։

Ստորև Forbes-ը ներկայացրել է Ռուբեն Վարդանյանի կողմից իրականացված ամենախոշոր բարեգործական նախագծերը.

UWC Dilijan միջազգային դպրոց

Այս ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմել է 190 մլն դոլար, որից 180-ը բաժին է հասել Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքին, իսկ 100 մլն-ը՝ ներդրվել է մոտ 350 անհատների և կազմակերպությունների կողմից։

Հայաստանում 16-18 տարեկան ուսանողների համար նախատեսված միջազգային գիշերօթիկ դպրոցը հիմնադրվել է Դիլիջան քաղաքում՝ 2014 թվականին։ Այժմ այն ​​Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջների համակարգի մի մասն է: Ուսանողների ընտրությունն իրականացվում է UWC ազգային կոմիտեների կողմից ավելի քան 150 երկրներում, կամ ուղղակիորեն քոլեջի կողմից: Քոլեջի ուսանողների 74%-ը ստացել է ուսման վարձավճարի լրիվ կամ մասնակի դրամաշնորհ։

2016 թվականի հոկտեմբերին Դիլիջան քաղաքն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Ուսուցիչ քաղաքների համաշխարհային ցանցում։

Տաթևի վերածնունդը

Տաթևի ճոպանուղու ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմել է 34 միլիոն դոլար, որը ներառում է ծրագրի բարեգործական ներդրումների ընդհանուր գումարը, այդ թվում Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքի և ավելի քան 160 դոնորների միջոցները՝ աշխարհի 11 երկրից։

9-10-րդ դարերում կառուցված Տաթևի վանական համալիրի վերակառուցումը և վանքում կյանքի ու գիտական ​​ավանդույթների վերածնունդը սկսվել է 2008թվականին։ Նախագծի հիմնական նպատակը զբոսաշրջիկների ներգրավումն է, այդ թվում՝ տեղական բնակչությանը եկամուտով ապահովելու համար։ 2010 թվականին այստեղ կառուցվել է «Տաթևեր» ճոպանուղին, որը ներառվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում։ 2010 թվականից Տաթև է այցելում Հայաստան եկող յուրաքանչյուր հինգերորդ զբոսաշրջիկը։

Ավրորա մրցանակ

Ավրորա մարդասիրական նախաձեռնության ընդհանուր ծախսերը կազմել են 68 մլն ԱՄՆ դոլար, որը գոյացել է տարբեր բարերարների, այդ թվում՝ Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքի նվիրատվությունների արդյունքում։

Մարդասիրական նախաձեռնությունը մեկնարկել է 2015թվականին։ Մինչ օրս «Ավրորա» մրցանակն աջակցել է 427 նախագծի՝ աշխարհի 56 երկրներում և շրջաններում: Ծրագրի կայքում նշվում է, որ «Aurora Grants»-ը թույլ է տալիս Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածների ժառանգներին հարգել իրենց նախնիների փրկիչների հիշատակը` աջակցելով կրթական նախաձեռնություններին և պահպանելով հայկական ժառանգությունը, ինչպես նաև բարձրացնելով Հայաստանի մարդասիրական աշխատանքի և պատմության մասին հանրային իրազեկությունը»: Անհատական ​​կրթաթոշակները ներառում են Լամիա Աջա Բաշարի (եզդիական ծագում ունեցող ուսանողների), Ամալ Քլունիի (մարդու իրավունքներով հետաքրքրված լիբանանցի ուսանողների) և Շառլ Ազնավուրի (Ֆրանսիայի և ֆրանսախոս երկրների ուսանողների համար) անվանական դրամաշնորհները: «Ավրորա» մրցանակի պատվավոր համանախագահը Ջորջ Քլունին է։

Օգնություն Արցախի հայերին

Այս նպատակով ծախսվել է ավելի քան 8 միլիոն դոլար, որի մեծ մասը հատկացրել է Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքը։

2008 թվականին Արցախում Ռուբեն Վարդանյանի աջակցությամբ տեղի ունեցավ հարսանեկան մարաթոն՝ մեկ օրում 700 զույգ ամուսնացավ։ Ծրագրի հովանավորները 2000 ԱՄՆ դոլար են հատկացրել նոր ընտանիքներում ծնված յուրաքանչյուր երեխայի համար (հինգ տարվա ընթացքում մարաթոնի մասնակիցների ընտանիքներում ծնվել է 1100 երեխա):

Իրականացվել են նաև սոցիալական և բարեգործական ծրագրեր, օրինակ՝ ավելի քան 270 տոննա սնունդ է նվիրաբերվել Արցախի բնակիչներին, իսկ գյուղաբնակների համար ստեղծվել են առողջության առաջնային պահպանման շարժական խմբեր։ Վերականգնողական աշխատանքներ են իրականացվել Մուշկապատ գյուղի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու և Շուշի քաղաքի Գոհար տիկնոջ վերին մզկիթում, որն իրանական ճարտարապետության յուրօրինակ կոթող է։

«Մատենա» Առաջնորդության և մասնագիտական ​​զարգացման միջազգային դպրոց

Չնայած այս նախագծի հիմնադիրների անունները հայտնի չեն, սակայն հայտնի է, որ Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքի կողմից նվիրաբերվել է 350 հազար դոլար։

Դպրոցը հիմնադրվել է 2021 թվականին, որի գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Երևանում։ Այն համատեղ ծրագրեր ունի ESMT Բեռլինի բիզնես դպրոցների, Հարվարդի համալսարանի Դևիս կենտրոնի և Սկոլկովոյի կառավարման դպրոցի հետ:

Մատենայում դասավանդում են աշխարհի 14 երկրների 50 պրոֆեսորներ և փորձագետներ։ Դպրոցն ունի ավելի քան 300 շրջանավարտ, այդ թվում՝ տարբեր քաղաքների քաղաքապետեր, փոխնախարարներ, ՏՏ ընկերությունների հիմնադիրներ ու ղեկավարներ, ընկերությունների տնօրենների խորհուրդների անդամներ։ Տարբեր ոլորտների ավելի քան 1000 մասնագետներ ամեն տարի մասնակցում են դպրոցի կողմից իրականացվող միջոցառումներին։